THE LUSHAI HILLS DISTRICT
(VILLAGE COUNCILS) ACT, 1953
(Lushai Hills Act. No. V of 1953)

       He Village Council Dân hi Sixth Schedule to the Constitution of India, paragraph 3, Sub.-para (1), Clauses (e) & (f)-in thuneihna a pêk hmanga kum 1953-a Lushai Hills District Council-in a siam a ni a,  ni 29. 11. 1953 niin Governor of Assam pawmpuina (assent) lâk a ni a.  Tichuan, Assam Sorkâra Tribal Areas Department-in Notification No. TAD/R/61/52 dated 1st Dec., 1953 hmangin chu Dân chu a chhuah (published) ta a, chu chu Assam Gazette dated 9th Dec., 1953-ah chhuah a ni.  He Dân hi khua (Village)-a Village Council siam dân Member zât, Member atâna thlan theih, Executive siam dân, hnatlâng chungchâng, V/C rorêl hmangchâng, V/C thiah, khawper din leh V/C chungchânga thil pawimawh dang tam tak chuanna ber a ni.


        Kum 1972-a Mizo District Council tihtâwp a lo nih khân the Dissolution of Mizo District Council (Miscellaneous Provisions) Order, 1972 hmangin District Council Dân siam eng emaw zât chu Union Territory sorkâra hman zui tûra tih (adapted) a ni a, chûng zîngah chuan he Village Council Dân hi a tel ve a.  Thu thenkhat thlâk tûl - 'District Council’ tih leh ‘Executive Committee’ tih aiah 'Administrator’ tih zâwk tûr tih angte chu siam rem a ni.  Thil langsâr deuh pakhat a awm ve.  District Council hunah kha chuan a term tâwp hmaa Village Council thiah (dissolved) a lo nih chuan, Executive Committee chuan District Council Session hmasa berah Member-te sawiho theih tûrin a pharh (lay) ang tih a ni thîn a; chuti ang chuan Village Council Act Sub.-Section (3) of section 25-ah a chuang a.  Chu Sub.-Section (3) tak mai chu Miscellaneous Provisions Order chuan a thai bo ta a.  Union Territory chinah chuan Village Council thiah chungchâng hi session-ah sawiho a ni ngai ta lo a ni.  Kum 1987-ah State puitlinga Mizoram hlân kai a lo nih khân, The State of Mizoram Adaptations of LAWS Order (No. 2) of 1987 chuan State Sorkâr hnuaia hman zawm tûrin a lo ‘adapt’ leh ta zêl a. Tichuan, kum 1953 daih tawha District Council Dân siam chu vawiin thleng hian kan hmang ta zêl a, a tûl ang zêlin Dân Amendment pawh sorkâr-in a siam ta zêl  a ni.


    Thil hlui lam sawi tûl a la awm.  Lushai Hill District Council-in Village Council Dân a siam kum 1953 vêk khân dân dang Lushai Hills Autonomous District (Administration of Justice) Rules, 1953 a siam bawk a.  Chu Dân châng 4-naah chuan Village Council din dân (Constitution of Village Councils) a chuang a, Member zât pawh 5–11 a ti thlap a; chu bâkah, châng 6-naah chuan Village Council chu Village Council Court a ni nghâl ang a ti bawk.  Village tih chu Village Council tih hrilhfiahnaah pawh Administration of Justice Rules chu hman a ni. Chuti ang chuan hun rei tak chhûng chu Village Council siam chungchângah chûng Dân Amendment chuan Dân pahnih hman kawp ngai chu titâwpin Administration of Justice Rules châng 4-naa Constitution of Village Councils tih chu a thai bo ta a, Village Council tih hrilhfiahna pawh Village Council Act hnuaiah seng luh a ni ta bawk a.  Administration of Justice Rules châng 6-na a, Village Council chu Village Court a ni nghâl ang, tih erawh chu a ngaiin a ding ta a ni.  Tichuan, Village Council Dân hnuaiah Village Council kan siam a, chu Village Council chu Administration of Justice Rules hnuaiah Village Court a ni ve ta mai a ni.  Ngaih fin tûr a awm lo ang chu.

Hriat atân : Mizorama Village Council inthlanna hmasa ber chu kum 1954-ah neih a ni a, a ruala Village Council zawng zawng thlang loin, inthlanna buaipuitu (Polling Parties)-te kha khaw tinah an kal kual a, khaw indawt zêlin inthlanna chu neih a ni.  A taka Village Council an din tan ni chu a thuhmun vek a, chu chu 16th August, 1954 a ni.


    Tûnah chuan Lushai Hills District (Village Council) at 1953 (as adopted amendemnded from timr to time) chhung thu luhchilh tan tawh ila. Heihi Village Council Dan pui ber anih avangin mizo tawngin tarlang ila, Village Council Tana tangkaili chu kan kalsan mai ang. A veilam sira number hi section number zel ani a, bracket chhunga mi hi sub section number a ni. Entirnan, section 3, sub section (1) : chuti ang zelin.

 

VILLAGE COUNCIL DIN DAN
    1) Khaw pakhat emaw, a aia tam emaw huamin Village Council a awm anga, chu chu sorkar-in Notification siamin Gazzete ah achhuah ang.
    2)    Khawkhata in awm zat a zir in Village Council member zat bituk ani ang ; hetiangin :-
    (i) In 200 khumlo khaw tan member 3
    (ii) In 201 - 500 chin tan member 5
    (iii) In 501 - 1000 chin tan member 7
    (iv) In 1000 chunglam tân Member 9
    3) Sub-Section (2) hnuaia member zawng zawng hi hemi dân hnuaia Sorkârin a siam Election to Village Council Rules hmanga thlan an ni vek ang.
Notes  :  Section (3), Sub-Section (1), (2) leh (3)-te hi The Lushai Hills District (Village Council) (Amendment) Act, 1999-in a siam that an ni hlawm a, kan hriat theuh angin nominated seat pawh a awm ta lo.
    4) Village Council pakhat hnuaia in awm zât chu a lo tlêm luat a, sorkâr ngaiha chu khua chu ama puala V/C nei tham lo a nihin emaw, Administration thil avânga V/C pahnih emaw, a aia tam pawh V/C pakhat hnuaia dah sorkârin tûl a tih chuan, chuti ang V/C chu V/C dangah behtîr theih a ni.

4  Hêng a hnuaia sawite tân hian  Village Council member nih emaw, member ni tûra thlan nih a theih loh :-
    (a) Scheduled Tribe mi a nih loh chuan.
    (b) Kum 25 a la tlin loh chuan.
    (c) A dinna khuaah voter a nih loh chuan.
    (d) Village Council danga member a nih chuan.
    (e) Mi rilru kim lo a nih a, chuti ang a ni ngei tih Court-in
         emaw Authority dangin emaw a puan chuan
   (f) Lushai Hills Autonomous District (Administration of Justice) Rules 1953 emaw, India rama hman lai mêk dân dang hnuaia thiam loh chantîr (Convicted) tawh chu kum 3 a ral hma chuan member a ni thei lo a, chuti ang avânga lung in-a khung (imprisoned) tân chuan a tâng chhuah atanga kum 3 ral hma chuan member a ni thei lo.


5. Village Council din chhûng :
    Hemi Dân Section 25 hnuaia a term tâwp hmaa thiah (dissolved) a nih ngawt loh chuan, Village Council chu a thut khâwm (sitting) hmasa ber atanga chhiarin kum 3 chhûng a ding ang.
    Amaherawhchu, Sorkârin Order chhuahin, Village Council hun chhûng chu belh khâwma thla sawmpariat pêl loin a pawt sei thei a, a titawi thei bawk.


6. Member nih hun chhûng :
    (1) Member zawng zawngin Village Council hun chhûng an nihna an chelh ang, Amaherawhchu, Section 25 hnuaia Village Council thiah a nih vânga inthlan thatnaa member thlante chuan chu Village Council term la hmabâk chhûng an nihna an chelh ang.
     

     (2)  Hun laklawha hmun ruak luah khat tûra thlan member pawhin chu Village Council term la hmabâk chhûng a nihna a chelh ang.
    (3) Village Council phalna la hmasa si loin member tu pawh Village Council meeting-ah a zâwna vawi sâwm a kal loh chuan, chu Village Council chuan a bîka meeting buatsaihin chu member seat luah lai chu seat ruakah a puang thei a, insawi fiahna hun erawh a pe hmasa tûr a ni. Chuti ang thil a lo awm chuan V/C chuan sorkâr a hriattîr tûr a ni.


7.    Executive :
    Village Council tinah President, Vice President leh Secretary an awm ang a, hêng mi pathumte hi Village Council hna kengkawhtu an ni ang.
 (1)  President leh Vice President chu Village Council-ten anmahni zîng a\angin an thlang ang.
 (2) Village Council chuan Secretary a nei ang a, chu chu President thu-râwn angin Sorkârin a ruat (appoint) thei a, a bân (dismiss) thei bawk.
 (3) Secretary chu Village Council member a ni tûr a ni lo a, President leh Vice President pawhin Secretary hna chu an chelh thei lo.
                                             

(4) President chuan eng hunah pawh President a nihna atanga bân a duh chuan, a bânna chu ama kut ngeia ziakin Sorkârah a theh lût tûr a ni a, a bânna chu pawm a nih hma chuan a thawk chhunzawm ang.
(5) Vice President pawhin a duh chuan a ma kut ziak ngeiin a bânna chu President hnênah eng hunah pawh a theh lût thei a, ani chuan chelh khawtlai loin Sorkâr hnênah emaw, Sorkâr ruat Officer hnênah emaw a thawn ang.  A bânna chu pawm a nih hma chuan a thawk zui zêl ang. Dân tlângpuiin bânna chu pawm a ni thîn ang. Chuti anga a bânna pawm a nih chuan member-ten anmahni zîng atangin Vice-President chu an thlang leh ang.
(6) President leh Vice-President ni lo member tu pawhin bân a duh chuan a bânna chu ama kut ziak ngeiin President hnênah emaw, President awm loh lai chuan Vice President hnênah a theh lût ang a, ani chuan tikhawtlai loin Sorkâr-ah emaw, Sorkâr ruat Officer hnênah pawm tûrin a thawn ang.  A bânna pawm a nih hma chuan a thawk zawm ang.  Dân tlângpuiin chuti ang bânna chu pawm a ni thîn ang.
 (7) Eng hunah pawh, eng vâng pawha Village Council seat ruak a awm chuan President emaw Vice President emaw chuan Sorkâr-ah a report thuai tûr a ni.

(8) Eng vâng pawha President hmun a lo ruah chuan a rang thei ang bera hnawh khat tûrin Sorkâr-in hma a la ang a.  Chutih chhûng chuan President hna chu Vice-President-in a lo thawk ang.
 (8-A) President, Vice-President leh member-te chuan Sorkâr bithliah zât lâwmman leh thil dang (remuneration and privileges) an dawng ang.
    (9) Village Council President, Vice President, member leh Secretary-te chu Indian Penal Code Section 21-na hnuaiah Public Servant-a chhiar an ni.
    (10) President emaw, Vice President emaw chu member tam zâwk thlâwpna nei tawh lo chunga mahni inhnûk dâwk duh lo a nihin emaw, mahni hna zo lo leh hlemhle.  Khawtlâng rorêlna keng tlak lo nia Sorkar-in a ngaih emaw, ram tâna khawlhkham siam zâwnga che nia a ngaih chuan Sorkâr-in a paih (remove) thei.


8. Village Council Functions :
    (1) Village Council emaw Sorkâr ruat Officer-in emaw kum tin thlawhhma tûr ram, a khaw ram chhûngah a \heh thei.
Note  :  Ram theh thu hi Jhumming Regulation hnuaiah chiang zâwka sawi a ni e.
   (2) Vântlâng thil pawimawh atân a tûl hun apiangah Village Council chuan hnatlâng a ko thei. Chuti ang hnatlângah chuan Sakhua (religion) avâng leh hnam (caste) leh pâwl (class) avângin inen hranna a awm thei lo.
    (3) Hnatlânga thawk duh lo chu rûn theih a ni a, rûnna chu Rs. 50/- aia tam lo Sorkâr bithliah (fixed) zât a ni ang.


9. Hnatlâng rêl dân :
    (1) Mi tu pawh Village Council-in ama thuin hnatlâng a âwl thei a, a awl chhan erawh chu ziakin chhinchhiah tûr a ni.  Kum 60 chin chung lam chu hnatlânga phût theih an ni lo.
    (2) Kum 15 tling lo chuan hnatlângah chhûngkaw ai a awh thei lo.
    (3) Mi tu pawh hnatlâng atangin phatna pawisa pein a pha thei.  Phatna chu ni khat hnatlâng atân Rs. 25/- aia tam lo Village Council-in a tuk zât a ni ang.


10. Collection of Taxes :
Note  :  He Section-ah hian Collection of Taxes hi a chuang ve chungin, Village Council tih tûr a tel loh avângin kal kân a ni e.


11. Sanitation Committee :
    Khawtlâng vawn fai leh thianghlim kawngah Village Council chu mawhphurtu a ni a, a tûl angin Sanitation Committee a din thei.            
    Amaherawhchu, V/C nei thei tûra puan (Notified) tawh khua pawh pêm rauhsan a lo nihin emaw, a nih loh leh, administration emaw, development emaw, security thil avânga emawa sût leh \ûl Sorkâr-in a tih chuan sût (denotified) theih a ni.

 


ROREL DAN KALPHUNG (Conduct of Business)
12. Village Council meeting apiang chu President-in a kaihhruai ang.  A tûl hun apiangah meeting a ko ang a, member hmun thuma thena hmun hnih (two thirds)-in ziaka ko tûra an ngen chuan Meeting a ko ngei tûr a ni.


13. Meeting-a thu tihtlûk dân :
    (1) V/C meeting-a thu rêl leh ngaihtuah apiang chu vote la-in a tam zâwk duh dân (majority of vote)-in tihtlûk thin tûr a ni.
    (2) A tîrah chuan President-in a Vote ve lo phawt ang a, vote inzât (Equality of Votes)-ah chuan casting of vote a nei ang.
    (3) Village Council meeting-ah chuan member ni lo chu tel leh tawng phal a ni lo.  Hemi Dân bawhchhia an awm chuan Village Council    Court-in Rs. 50/- aia tam lo a chawitîr thei.  Amaherawhchu, Village Council rem tihnain V/C Secretary chu a telin a tawng ve thei ang a, vote erawh chu a nei lo ang.


14. Village Council Meeting vawn dân : Village Council meeting chu fel thlapa kalpui thei tûrin President chuan heti ang thuneihna hi a nei ang :
   (1) Member tu pawh chet dân phung pângngai lo taka khawsa nia a ngaih chuan chu meeting atang chuan chhuak rih tûrin a ti thei a, chuti ang thilah chuan chu member chuan a zâwm nghâl tûr a ni.
   (2) Vawi hnih lai chhuak tûra tih ngai khawpa member chu a khawsk chuan, chumi meeting pumpui atang chuan a hnawtchhuak thei.
   (3) Member tu pawh chuti anga President thupêk a zawm loh chuan, President chuan Sorkârah ziakin a report ang a, Sorkâr chuan tûl a tih chen chen chu member chu a suspend thei.


15. (1) Village Council Fund : Village Council tin tân Village Council Fund a awm ang a. District revenue leh taxes ni si lo, mipui thatna tûra dânin khawn (collection) a phalsak apiang chu, chu fund-ah chuan chhûn luh a ni ang.  Chumi fund vawngtu (Treasurer) chu President a ni ang a, a khawnna list erawh chu Secretary-in a kawl ang. Chumi Account chu fund thawhtu (Subscriber) en theihin felfai taka vawn tûr a ni.
    Amaherawhchu, Village Council chuan development sum leh sum chi dang vawng tûr a member zînga mi Treasurer atân a ruat thei ang a, ani chuan account fel fai takin a vawng tûr a ni a, Village Council sitting en theih leh Sorkâr tirh official en dik theihin a vawng tûr a ni.
    (2) Property tax : Village Council- te chu an thuneihna huam chin (Jurisdiction ) chhungah property tax khawn thei tura thuneihna pek an ni a, an khawnna tur thil leh khawn zat tur chu State Sorkar in a bithliah ang zel ani ang.
16.  Thupêk zawm chungchâng President tih tûr :
    (1) President chuan kângmei, hri lêng leh thil hlauhawm dang chungchânga hriattîrna thu pawimawh rêng rêng chu Tlangau hmangin a puang vat tûr a ni a, khaw danga hlan chhâwn ngai Sorkâr thupêk leh hriattîrna pawimawh a awm chuan Secretary a thawntîr nghâl tûr a ni.
    (2) Bawrhsâp thupêk (order) leh hriattîrna (Notification) zawm kawngah President chu mawh phurtu a ni.

    (3) Chuti ang thupêk leh hriattîrte chu Village Council meeting-ah President-in Secretary a chhiar chhuahtîr tûr a ni a, vântlâng zînga puan darh ngai apiang chu Secretary-in Tlangau hmangin emaw Notice târin emaw a puang thîn ang.
    (4) President chuan tûl a tih angin Secretary lehkha kawlte a endik (Examine) thîn ang.


17. Vice President : Vice President chu President dawttu a ni a, President awm loh hlân chuan President hna a thawk ang a, chuti ang hunah chuan President thuneihna chu ama’n a keng ang.


18. Secretary : Village Council Secretary chu Village Writer a ni ang a, a hnuaia târ lanahte hian mawh a phur ang.
    (a) Village Council leh Village Court rorêlte ziakin a chhinchhiah ang a, chu chu President-in a hming a ziak hnan ang. Thupêk, hriattîrna leh record-te chu a tûl angin a puangzâr ang a, chuti ang thupêk, hriattîrna leh record-ahte chuan President-in hming a ziak ang.
    (b) Sorkâr leh Bawrhsâp thupêk, hriattîrna leh thil dang pêk chhâwn tûrte pe chhâwngin, Village Council dang hnêna
thawn chhâwn tûlte pawh a thawn chhâwng thîn ang.
    (c)     Village Council leh Village Court lehkhabu leh record-te tha takin a vawng ang a, chuti ang lehkhabu leh record-te chu Sorkârin a mamawh hun apiangah ama hming leh President hming ziak chuangin a thawn thîn ang.
    (d)     Lehkhabu leh records a kawlte chu Sorkâr ruat Officer leh V/C member te endik theih tûrin a vawng fel ang.


19. Secretary lâwmman : Secretary chu Sorkâr bithliah zât lâwmman (remuneration) pêk a ni ang.


20. Officer :
    (1)  He Dân hmanna District tinah Sorkâr-in District Local Administration Officer a dah thei ang.
    (2)  He Dân hmanna District tin chu Sorkâr-in Circle 2 emaw a aia tamah a then thei a, Circle tinah Circle Officer a dah thei bawk.
    (3)  Tûl a tih chuan Sorkâr chuan Circle tinah Circle Assistant pakhat emaw a aia tam emaw a dah thei a, an bial chin a rînsak thei bawk.
   (4)  District Local Administration Officer, Circle Officer leh Circle Assistant te thawh tûr chu an bial chhûnga khuate endik thin leh Village Council hna pual leh a kaihhnawih thila Village Council kaihhruaina pêk thin a ni ang a, an bial chhûnga Village Council awmte hna thawh that leh that loh thu-ah mawh an phur ang.
   (5) Circle Officer chuan District Local Administration Officer kaltlangin Bawrhsâp hnênah thla tin report a thawn thîn ang a, chuti ang Monthly report-ah chuan thil thleng pawimawh apiang Circle Assistant-te hnên atanga la khâwmin a ziak thîn ang.


21. Village Council thuthmun : Village Council chuan Sorkâr phalna la hmasa zet lo chuan a thuthmun chu khaw tharah a sawn tûr a ni lo.


22. Tlangau :
    (1) Dân tlângpuiin Village Council pakhat tân Tlangau pakhat zêl a awm ang a, Tlangau pakhat aia tam chhawr tûlna a awm pawhin Sorkâr phalna lâk hmasak phawt tûr a ni.
     (2) Tlangau la tûr chuan Village Council-in a lâk hun tûr ni bithliah sa-in dîlna hun a hawng ang a, member kim thei ang ber thu khâwmin dîltu zîng atangin a thlang ang.  Village Council chuan Tlangau a bân thei a; mahse, Sorkâr-ah report a pe tûr a ni.

      (3) Tlangau hna chu heti ang a ni :
        (a)    Village Council-in puan tûr a tih thupêk leh hriattîrna apiang mipui hnênah a puang ang.
        (b)    Village Council emaw Village Court-in emaw meeting-a tel tûra a tih apiangte a ko \hîn ang.
        (c)    Village Council chungchâng ni kher lo, puan \ûl dangte pawh, Secretary-in Tlangau a puantîr thei.
        (d)    Rîkrum thila mipui koh khâwm a \ûl chuan President hrilh hmasa kher loin member tu pawhin Tlangau a autîr thei.
        (e)    President-in Village Council meeting a koh chuan Tlangau chuan member zawng zawng a hriattîr ang.
    (4)  Tlangau hlawh :
        (a) Tlangau chu hêng thilah hian a âwl ang - (i) Section 8, Sub.-Section (2) hmanga Village Council hnatlâng koh-ah leh (ii) Zoram chhiah pêkah.
        (b) Lâwmman dang Sorkâr-in a bithliah ang zêlin Tlangau chu pêk a ni bawk ang.


25. (1) Sorkâr ngaiha Village Council chu a hna zo lo lutuk a nihin emaw, khawtlâng rorêlna kengkawh zo lo a nihin emaw, khawlhkham siam zâwnga a chêt emaw, chhan dang eng pawh avânga thiah phu a nih chuan, Sorkâr chuan Notification chhuahin a thiat thei a, inthlan thatna nei tûrin a Order nghâl thei bawk. Chuti ang Order-te chu bialtu Bawrhsâp hnênah thawn tûr a ni.
    (2) Chuti anga Village Council thiah a lo nih chuan, khawtlâng rorêlna chelh tûr leh Village Court ni nghâl tûrin Sorkârin mi pakhat emaw, a aia tam emaw a ruat thei bawk.
    Amaherawhchu, Sorkâr chuan mipui tâna tha nia a hriat chuan, Village Council term la hmabâk zawng chelh tûrin chu Village Council inthlan thatna chu a order thei bawk.
    (3) Deleted by the Dissolution of Mizo District Council (Miscellaneous Provisions) Order, 1972.
    (4) Village Council thiah a lo nih chuan Village Court a nihna pawh a tâwp nghâl ang.


26. Khawper leh Thlawhbâwk :
    (1) Sorkâr chuan Order siamin hmun remchâng laiah Khawper emaw, Thlawhbâwk emaw a hawng thei a, hun bituk nei leh hmangchâng (terms and conditions) siamin mi a chêntîr thei.
    (2) Sub.-Section (1) hnuaia Sorkâr siam Khawper leh Thlawhbâwk tih loh chu mi tu mahin Khawper emaw Thlawhbâwk emaw an siam thei lo.
   (3) Khawper, Thlawhbâwk leh chênna hmun dang eng pawh, Sub.-Section (1) hnuaia ama din Khawper leh Thlawhbâwk ngei pawh Sorkâr-in khâr tûl a tih chuan a mi chêngte chu a mal mala hriattîrna pein thla thum chhûngin a chhuahtîr thei.
    (4) Khawper emaw, Thlawhbâwk emaw pêm rauhsan avânga lo ruak ta a awm chuan, a hmun chu Sorkâr-in hmun ruakah a puang thei a.  Sorkâr atanga phalna a thara la hmasa zet lo chuan chuti ang hmunah chuan tu mah an chêng thei lo ang. Chêng an awm chuan Sorkâr chuan a chêngte chu a mal mala hriattîrna pein thla khat chhûngin a chhuahtîr thei.
    (5) Sub.-Section (3) leh Sub.-Section (4) hnuaia Sorkâr thupêk hun tiam chhûnga zawm duh lo an awm chuan, Sorkâr emaw, tîr tûra a ruat Officer emaw chuan thu awih lo chhûngkua chu an thu awih loh chhûng zawng ni tin chêng za thleng a chawitîr thei.
    (6) Sub.-Section (3) hnuaia Sorkâr awm lui leh, Sub.-Section (4) hnuaia chuti ang thupêk pawisa loa thla thum ngawt awm lui an awm chuan, Sorkâr chuan tharum hmangin a nawr chhuak thei.
    (7) Sub.-Section (5) leh Sub.-Section (6) hnuaia Sorkâr thupêk leh Sub.-Section (5) hnuaia Sorkâr ruat Officer thupêk chu, thu awih lo hnawh chhuah thilah chuan Civil Court rorêl anga ngaih a ni.